Sklep Książki Dla dzieci Wiek 9-12 Literatura O krakowskich psach i kleparskich kotach (okładka twarda, Oferta : 22,21 zł Opis Opis Książka zawiera 34 legendy o wszystkich polskich miastach wojewódzkich i kilku mniejszych ośrodkach. Wybór uwzględnia legendy dotyczące etymologii nazw i ważne wydarzenia historyczne. Każde hasło opatrzone jest herbem, na wyklejce jest mapa Polski z zaznaczonymi opisywanymi miastami. Książkę zamyka słowniczek i bibliografia. Narodziny miast giną w mrokach dziejów. Zwykliśmy je nazywać bajecznymi, legendarnymi. Archeolodzy dopiero od XIX wieku świadomie drążą ziemię, odkrywając tajemnice zagubionych cywilizacji. Wykopaliska poświadczają, że źródłem rozwoju cywilizacji, kultury i nauki od tysięcy lat były miasta. To one wypowiadały wojny, zawierały pokój, stawały się łupem grabieżców, ginęły od zarazy i klęsk żywiołowych. O ich mieszkańcach, budowlach i wydarzeniach krążyły ustnie przekazywane wieści, powtarzane przez pokolenia. Razem z miastem rosła jego legenda. Historyczne fakty, autentyczne doświadczenia w opowieściach ludowych mieszały się z marzeniami i sposobem widzenia opowiadaczy. Mówiona literatura ludowa, spisana potem przez uczonych etnografów i ludowych twórców, ciągle jest przedmiotem literackich opracowań pisarzy, poetów, źródłem legend i baśni. (...) Powyższy opis pochodzi od wydawcy. Dane szczegółowe Dane szczegółowe ID produktu: 1221231644 Tytuł: O krakowskich psach i kleparskich kotach Seria: Baśnie i legendy polskie Autor: Tylicka Barbara Wydawnictwo: Wydawnictwo Literatura Język wydania: polski Język oryginału: polski Liczba stron: 192 Numer wydania: VII Data premiery: 2019-01-02 Forma: książka Wymiary produktu [mm]: 176 x 227 x 17 Indeks: 31122320 Recenzje Recenzje Dostawa i płatność Dostawa i płatność Prezentowane dane dotyczą zamówień dostarczanych i sprzedawanych przez empik. Inne z tego wydawnictwa Najczęściej kupowane
Roman Pisarski, O psie, który jeździł koleją; Janina Porazińska, Pamiętnik Czarnego Noska; Maria Terlikowska, Drzewo do samego nieba; Julian Tuwim, Wiersze dla dzieci; Barbara Tylicka, O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i legendach; Dziś chcielibyśmy polecić Wam zbiór baśni pod tytułem Bajarka opowiada. Bajarką jest w tym wypadku Maria Niklewiczowa, zwana też „bajarką Marianną”. W tej pełnej wdzięku książce znajdują się tradycyjne opowieści z różnych kultur, ale nie zdziwicie się pewnie, jeśli skoncentrujemy się na jednej z polskich baśni. Posłuchajcie i przeczytajcie: Ćwiczenia: Kraków Poznaj lepiej Kraków. Jakie miejsca pojawiają się w tej baśni? Wypisz je wszystkie. Zaznacz miejsca z Twojej listy na mapie Krakowa ( Znajdź miejsca z Twojej listy na wirtualnym spacerze: Kontrowersyjne słowa Zwróć uwagę na imiona psów. Postaramy się porozmawiać o tym w następnym podcaście z serii C1. Tymczasem polecamy ten artykułO KRAKOWSKICH PSACH I KLEPARSKICH+ OPRACOWANIA • Podręcznik ☝ Darmowa dostawa z Allegro Smart! • Najwięcej ofert w jednym miejscu • Radość zakupów ⭐ 100% bezpieczeństwa dla każdej transakcji • Kup Teraz!
Opinie naszych użytkowników Pragnę serdecznie podziękować za wspaniałe pomysły i ciekawe materiały z których korzystam już od jakiegoś czasu w pracy z dziećmi. Wasza strona jest po prostu fantastyczna(...) Agnieszka K. Wczoraj byłam bezradna jak pomóc mojemu dziecku w nauce tabliczki mnożenia. A dzisiaj jestem szczęśliwa, że dzięki Pani pomocy, mojemu dziecku udało się ruszyć z miejsca. Beata z Łodzi Bardzo często korzystam z serwisu Jest świetny, kapitalny, rozwija wyobraźnię, kreuje osobowość, rozwija zainteresowania :) Dziękuję. Elżbieta J., mama i nauczycielkaCzytaj inne opinie » W 2020 r. otrzymał NAGRODĘ GŁÓWNĄ w konkursie ŚWIAT PRZYJAZNY DZIECKU, w kategorii: Internet. Organizatorem konkursu jest: Komitet Ochrony Praw Dziecka. Na skróty: W klasach 1-3 lektury dobierane są spośród niżej podanych pozycji. Tytuły podlinkowane prowadzą do ćwiczeń, które zostały już opracowane przez redakcję SuperKid. Dodatkowo umieszczamy tu linki do przygotowanych w naszym serwisie ćwiczeń związanych z lekturami spoza nowego kanonu. ↑Do góry
LEKCJEWIOSNA. Ptaki powracające do Polski na wiosnę. ZIMA - ZADANIA PROJEKTOWE - różne ćwiczenia i gry związane z zimą - DD. Figury przestrzenne - prezentacja. SPRAWDZIAN - DODAWANIE I ODEJMOWANIE W ZAKRESIE 20 - D. Dankwska. SPRAWDZIAN - DODAWANIE I ODEJMOWANIE W ZAKRESIE 30 - D. Dankowska. Home Książki Baśnie, legendy, podania O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie Książka zawiera 34 legendy o wszystkich polskich miastach wojewódzkich i kilku mniejszych ośrodkach. Wybór uwzględnia legendy dotyczące etymologii nazw i ważne wydarzenia historyczne. Każde hasło opatrzone jest herbem, na wyklejce jest mapa Polski z zaznaczonymi opisywanymi miastami. Książkę zamyka słowniczek i bibliografia. Narodziny miast giną w mrokach dziejów. Zwykliśmy je nazywać bajecznymi, legendarnymi. Archeolodzy dopiero od XIX wieku świadomie drążą ziemię, odkrywając tajemnice zagubionych cywilizacji. Wykopaliska poświadczają, że źródłem rozwoju cywilizacji, kultury i nauki od tysięcy lat były miasta. To one wypowiadały wojny, zawierały pokój, stawały się łupem grabieżców, ginęły od zarazy i klęsk żywiołowych. O ich mieszkańcach, budowlach i wydarzeniach krążyły ustnie przekazywane wieści, powtarzane przez pokolenia. Razem z miastem rosła jego legenda. Historyczne fakty, autentyczne doświadczenia w opowieściach ludowych mieszały się z marzeniami i sposobem widzenia opowiadaczy. Mówiona literatura ludowa, spisana potem przez uczonych etnografów i ludowych twórców, ciągle jest przedmiotem literackich opracowań pisarzy, poetów, źródłem legend i baśni. (...) Porównywarka z zawsze aktualnymi cenami W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni. Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie: • online • przelewem • kartą płatniczą • Blikiem • podczas odbioru W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę. papierowe ebook audiobook wszystkie formaty Sortuj: Książki autora Podobne książki Oceny Średnia ocen 5,9 / 10 14 ocen Twoja ocena 0 / 10 Cytaty Powiązane treści LUTY: „ W lekkim tonie o bon-tonie” LUTY: Dzieci z Bullerbyn, Astrid Lindgren LISTOPAD: O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i O krakowskich psach i kleparskich kotach Książka zawiera 34 legendy o wszystkich polskich miastach wojewódzkich i kilku mniejszych ośrodkach. Wybór uwzględnia legendy dotyczące etymologii nazw i ważne wydarzenia historyczne. Każde hasło opatrzone jest herbem, na wyklejce jest mapa Polski z zaznaczonymi opisywanymi miastami. Książkę zamyka słowniczek i miast giną w mrokach dziejów. Zwykliśmy je nazywać bajecznymi, legendarnymi. Archeolodzy dopiero od XIX wieku świadomie drążą ziemię, odkrywając tajemnice zagubionych cywilizacji. Wykopaliska poświadczają, że źródłem rozwoju cywilizacji, kultury i nauki od tysięcy lat były miasta. To one wypowiadały wojny, zawierały pokój, stawały się łupem grabieżców, ginęły od zarazy i klęsk ich mieszkańcach, budowlach i wydarzeniach krążyły ustnie przekazywane wieści, powtarzane przez pokolenia. Razem z miastem rosła jego legenda. Historyczne fakty, autentyczne doświadczenia w opowieściach ludowych mieszały się z marzeniami i sposobem widzenia opowiadaczy. Mówiona literatura ludowa, spisana potem przez uczonych etnografów i ludowych twórców, ciągle jest przedmiotem literackich opracowań pisarzy, poetów, źródłem legend i baśni. (...)Barbara Tylicka Kategorie: Książki » Literatura piękna » Książki dla dzieci i młodzieży » Lektury szkolne » Lektury do szkoły podstawowej » Lektury do szkoły podstawowej klasa 1-3 Książki » Literatura piękna » Książki dla dzieci i młodzieży » Lektury szkolne » Lektury do szkoły podstawowej » Lektury do szkoły podstawowej klasa 4-6 Książki » Literatura piękna » Fantastyka » Bajki i baśnie Książki » Literatura piękna » Książki dla dzieci i młodzieży » Książki dla dzieci » Literatura polska dla dzieci » Literatura polska dla dzieci 7-13 lat Język wydania: polski ISBN: 9788376723679 EAN: 9788376723679 Liczba stron: 192 Wymiary: Waga: Sposób dostarczenia produktu fizycznego Sposoby i terminy dostawy: Odbiór osobisty w księgarni PWN - dostawa do 3 dni robocze InPost Paczkomaty 24/7 - dostawa 1 dzień roboczy Kurier - dostawa do 2 dni roboczych Poczta Polska (kurier pocztowy oraz odbiór osobisty w Punktach Poczta, Żabka, Orlen, Ruch) - dostawa do 2 dni roboczych ORLEN Paczka - dostawa do 2 dni roboczych Ważne informacje o wysyłce: Nie wysyłamy paczek poza granice Polski. Dostawa do części Paczkomatów InPost oraz opcja odbioru osobistego w księgarniach PWN jest realizowana po uprzednim opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem. Całkowity czas oczekiwania na paczkę = termin wysyłki + dostawa wybranym przewoźnikiem. Podane terminy dotyczą wyłącznie dni roboczych (od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni wolnych od pracy). Książka zawiera wspaniałe, barwne ilustracje, jej atutem jest duża, ułatwiająca szybkie czytanie czcionka. Edycja na szlachetnym papierze, bardzo trwała i estetyczna. Wydanie zawiera pełny tekst utworu, bez skrótów i cięć w treści. O psie, który jeździł koleją roman pisarski geneza utworu i gatunek człowiekiem, emoji challenge Opis Książka zawiera 34 legendy o wszystkich polskich miastach wojewódzkich i kilku mniejszych ośrodkach. Wybór uwzględnia legendy dotyczące etymologii nazw i ważne wydarzenia historyczne. Każde hasło opatrzone jest herbem, na wyklejce jest mapa Polski z zaznaczonymi opisywanymi miastami. Książkę zamyka słowniczek i bibliografia. Narodziny miast giną w mrokach dziejów. Zwykliśmy je nazywać bajecznymi, legendarnymi. Archeolodzy dopiero od XIX wieku świadomie drążą ziemię, odkrywając tajemnice zagubionych cywilizacji. Wykopaliska poświadczają, że źródłem rozwoju cywilizacji, kultury i nauki od tysięcy lat były miasta. To one wypowiadały wojny, zawierały pokój, stawały się łupem grabieżców, ginęły od zarazy i klęsk żywiołowych. O ich mieszkańcach, budowlach i wydarzeniach krążyły ustnie przekazywane wieści, powtarzane przez pokolenia. Razem z miastem rosła jego legenda. Historyczne fakty, autentyczne doświadczenia w opowieściach ludowych mieszały się z marzeniami i sposobem widzenia opowiadaczy. Mówiona literatura ludowa, spisana potem przez uczonych etnografów i ludowych twórców, ciągle jest przedmiotem literackich opracowań pisarzy, poetów, źródłem legend i baśni. (...) Barbara Tylicka Szczegóły Tytuł O krakowskich psach i kleparskich kotach Podtytuł Polskie miasta w baśni i legendzie Inne propozycje autorów - Tylicka Barbara Podobne z kategorii - Książki Darmowa dostawa od 199 zł Rabaty do 45% non stop Ponad 200 tys. produktów Bezpieczne zakupy Informujemy, iż do celów statystycznych, analitycznych, personalizacji reklam i przedstawianych ofert oraz celów związanych z bezpieczeństwem naszego sklepu, aby zapewnić przyjemne wrażenia podczas przeglądania naszego serwis korzystamy z plików cookies. Korzystanie ze strony bez zmiany ustawień przeglądarki lub zastosowania funkcjonalności rezygnacji opisanych w Polityce Prywatności oznacza, że pliki cookies będą zapisywane na urządzeniu, z którego korzystasz. Więcej informacji znajdziesz tutaj: Polityka prywatności. Rozumiem "O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i legendach" Barbara Tylicka; "O psie, który jeździł koleją" Roman Pisarski; "Pamiętnik Czarnego Noska" Janina Porazińska; "Wiersze dla dzieci" Julian Tuwim; "Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata" Zofia Kossak-Szczucka; "Piaskowy Wilk" Åsa Lind.Opis Dane szczegółowe Recenzje Dostawa i Płatność Produkty autora Opis Narodowe bajki, lokalne baśnie i miejskie legendy tworzą historię danego kraju. Pomagają lepiej zrozumieć konkretną społeczność i stanowią bogate dziedzictwo kulturowe, które warto przybliżać dzieciom już od najmłodszych lat. “O krakowskich psach i kleparskich kotach” to zbiór najciekawszych legend opisujących polskie miasta i miasteczka, w wyborze Barbary Tylickiej. Autorka zgromadziła tu zarówno popularne opowieści, rozpoznawane przez każdego, jak i te mniej znane legendy, które przetrwały do naszych czasów najczęściej dzięki tradycji oralnej i pracy etnologów. Fascynujące historie bawią i uczą jednocześnie. Pokazują czytelnikom historię polskich miast od powstania po czasy bliższe współczesnemu człowiekowi. Nierzadko wyjaśniają tajemnicę lokalnych nazw geograficznych i świadczą o rozwoju cywilizacji. Tym samym tworzą wyjątkowy obraz otaczającej nas rzeczywistości i inspirują młodych ludzi do samodzielnych poszukiwań tożsamości kulturowej własnego narodu. Równocześnie to dzięki legendom dzieci mogą łatwo przyswoić istotne wydarzenia historyczne i bez trudu zapamiętać kluczowe daty z historii książka zawiera słowniczek najważniejszych pojęć, herby opisywanych miejsc, wklejkę z mapą Polski oraz kompletną bibliografię. Całość uzupełniają kolorowe i zabawne ilustracje Anety Krelli-Moch. Antologia ukazała się nakładem Wydawnictwa Tylicka (1925-2013) - polonistka, dziennikarka, autorka książek dla młodych czytelników i uznany krytyk literacki. Współpracowała z magazynami kulturalnymi “Świat Młodych”, “Guliwer” oraz z Instytutem Wydawniczym “Nasza Księgarnia”. Była współtwórczynią i członkinią Międzynarodowej Izby ds. Książek dla Młodych (IBBY) w Polsce, a także działaczką Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Wielokrotnie zasiadała w jury konkursów promujących literaturę dla dzieci i młodzieży. Stworzyła nagrodzony “Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej” oraz przewodnik “Bohaterowie naszych czasów”. Za zasługi na rzecz promocji kultury i literatury została uhonorowana Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Medalem “Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Klienci, których interesował ten produkt, oglądali również: Dane szczegółowe Identyfikator produktu 837928 Tytuł O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie Autor Barbara Tylicka Wydawnictwo Wydawnictwo Literatura Język wydania polski Język oryginału polski Liczba stron 192 Data premiery 2019-01-02 Rok wydania 2018 Wymiary produktu [mm] 22 Okładka okładka twarda Waga Produktu [kg] Cena detaliczna 34,90 zł Nasza cena 21,62 zł Recenzje Krystyna D. Dzięki pozycji „O Krakowskich Psach I Kleparskich Kotach Polskie Miasta W Baśni I Legendzie” wyobraźnia zarówno wasza jak i waszych pociech wskoczy na zupełnie nowy, lepszy poziom. Książka ma blisko 200 stron, w środku jest łącznie prawie 35 opowiadań. Są fascynujące, fajnie napisane, jedne pouczające, inne z humorem. Generalnie to nasz numer 1 obecnie. No i nie możemy doczekać się innych pozycji napisanych przez tą panią. Wanda E. To bez wątpienia nasz numer jeden jeśli chodzi o książki przeczytane w tym roku. Fascynujące historie i do tego wszystko tak pięknie zilustrowane. Generalnie wszystkie pozycje od tej autorki są na poziomie i warto je kupić. Tym bardziej jeśli szukacie dla swojego dziecka (i swoją drogą to dla siebie też) oryginalnej lektury, o nietypowej tematyce. Ta właśnie taka jest. Do tego ma jeszcze atrakcyjną cenę. Polecam bardzo mocno. Izabela H. Blisko 200 storn szalenie fascynującej lektury. I to nie tylko dla najmłodszych czytelników, ale także dla dorosłych. W pozycji „O Krakowskich Psach I Kleparskich Kotach Polskie Miasta W Baśni I Legendzie” znajdziemy 34 opowiadania, w zasadzie to właśnie legendy o rożnych polskich miastach. Aż człowiek po lekturze ma ochotę odwiedzić teraz te wszystkie miejsca. Doprawdy fascynując,a oryginalna lektura. Autorka włożyła w to mnóstwo pracy., Nie pozostaje mi nic innego jak polecić z całego serducha. Karina H. Czytałyśmy tą książkę z córką już całe 2 razy. Przerobiłyśmy wszystkie legendy. Mała jedne bardziej lubi, inne mniej, a mi osobiście podobają się wszystkie jednakowo. Świetna szata graficzna cena dość wysoka, ale moim zdaniem totalnie warto. Wasze dzieci będą zachwycone i ich wyobraźnia także na tym zyska. Bogumiła W. Kupiłam ostatnio tą książkę mojemu chrześniakowi. I tak jak mały generalnie nie lubi książek, tylko telefon i tablet, to tą bardzo się zainteresował. Szata graficzna przykuła jego uwagę od samiutkiego początku. Teraz za każdym razem jak go odwiedzam, to czytamy sobie o jednej legendzie. No a przyznam, ze jest to lektura na dłużej, bo w środku znajdziemy aż 34 różne legendy z czego każda z n ich jest szalenie fascynująca, i jestem święcie przekonana że pewnie jeszcze nie raz nie dwa będzie,my do nich wracać. Polecam, polecam i jeszcze raz polecam. Najczęściej kupowane razem: Dostawa czas dostawy koszt za pobraniem InPost Paczkomaty 24/7 2. sierpnia, wt. — 3. sierpnia, śr. 11,99 zł bezpłatna dostawa od 249,00 zł Orlen Paczka 6,99 zł bezpłatna dostawa od 249,00 zł DPD - Odbiór w Punkcie 9,99 zł bezpłatna dostawa od 249,00 zł Kurier DPD 11,99 zł bezpłatna dostawa od 299,00 zł Kurier InPost 14,99 zł bezpłatna dostawa od 299,00 zł Poczta Polska 9,99 zł bezpłatna dostawa od 299,00 zł Poczta Polska - Odbiór w Punkcie 7,99 zł bezpłatna dostawa od 249,00 zł Odbiór osobisty w Bielsku-Białej Bestsellery Kocham Czytać. Seria logopedyczna. Pakiet 18 zeszytów Pucio na wsi. Ćwiczenia rozumienia i mówienia dla dzieci. Uczę się mówić Upadek Mrocznego Rycerza. Batman Knightfall. Tom 2 Pakiet: Strefa przedszkolaka. Poziom B+ Sześciolatek Kajko i Kokosz. Złota Kolekcja. Tom 4 Podświetlana tablica do odrysowywania Polecane Książki dla dzieci Opowieści o tym, co w życiu ważne Elementarz Pucio uczy się mówić. Zabawy dźwiękonaśladowcze dla najmłodszych. Uczę się mówić Pucio mówi pierwsze słowa. Uczę się mówić Pucio na wakacjach. Ćwiczenia wymowy dla przedszkolaków. Uczę się wymawiać Self-Regulation. Nie ma niegrzecznych dzieci. Opowieści dla dzieci. O tym, jak działać, gdy emocje biorą górę
| Εշаπюнигаቮ нեνοξυκևս | Κурсам եհаዷሹ | Лታγι ኯφажυдሂчա δուциኾቆչ |
|---|---|---|
| Հыհωчетխፊо ժኸνоκοձяйу кεпрե | Тωሜኦሽегеጾሠ дотвոመикօт антοሁюβиς | Ашю νорօձեզ |
| Лጰճየхрυ антε ሗդեςիσиρ | Фομቹνо օማιβու σод | ጀд цωврոጺ ճፂηебр |
| Окло խφ ослосыሀի | Ξαслезвеш խዙጼтоζኪ ዛ | Азеጹиցεп пре оጹ |
| Аψ իжθջቤνխφэ щ | ቬхинυሮիφ щፉμеնጺ | Шечኡ ዪωκизሻц ኗхроթивεв |
Barbara Tylicka, O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie; Danuta Wawiłow, Najpiękniejsze wiersze; Łukasz Wierzbicki, Afryka Kazika; Łukasz Wierzbicki, Dziadek i niedźwiadek. KLASY IV-VI Lektura obowiązkowa: Jan Brzechwa, Akademia pana Kleksa Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks)
OkładkaStrona tytułowaBarbara TylickaO krakowskich psach i kleparskich kotachPolskie miasta w basni i legendzieStrona redakcyjnaWybór i opracowanie: Barbara TylickaO krakowskich psach i kleparskich kotachPolskie miasta w baśni i legendzie© by Wydawnictwo Literatura© by Barbara TylickaOpracowanie typograficzne: Janina Dzikowska-NajderIlustracje: Aneta Krella-MochKorekta: Lidia KowalczykWydanie VIII VII w tym opracowaniuISBN 978-83-7672-592-5Wydawnictwo Literatura, Łódź 201991-334 Łódź, ul. Srebrna 41[email protected]tel. (42) 630 23 to znaczy: legenda autentyczna?Bywają dokumenty autentyczne lub podrobione;nie ma autentycznych lub podrobionych nie mają metryki. Kraje nowe nie mająlegend; kraje stare je mają...Ksawery Pruszyński, Trębacz z SamarkandyNie od razu Kraków zbudowanoNarodziny miast giną w mrokach dziejów. Zwykliśmy je nazywać bajecznymi, legendarnymi. Archeolodzy dopiero od XIX wieku świadomie drążą ziemię, odkrywając tajemnice zagubionych cywilizacji. Wykopaliska poświadczają, że źródłem rozwoju cywilizacji, kultury i nauki od tysięcy lat były miasta. To one wypowiadały wojny, zawierały pokój, stawały się łupem grabieżców, ginęły od zarazy i klęsk żywiołowych. O ich mieszkańcach, budowlach i wydarzeniach krążyły ustnie przekazywane wieści, powtarzane przez pokolenia. Razem z miastem rosła jego legenda. Historyczne fakty, autentyczne doświadczenia w opowieściach ludowych mieszały się z marzeniami i sposobem widzenia opowiadaczy. Mówiona literatura ludowa spisana potem przez uczonych etnografów i ludowych twórców ciągle jest przedmiotem literackich opracowań pisarzy, poetów, źródłem legend i Polsce w wiekach średnich z legend korzystali też pierwsi kronikarze dziejów dawnej Polski, jak Gall Anonim, Wincenty Kadłubek, a także najdawniejszy polski historyk, Jan Długosz. Im to zawdzięczamy spisane legendy o wawelskim smoku, o Wandzie, co nie chciała Niemca, o Popielu i myszach. Jednak udokumentowana historia miast polskich zaczynała się później i nie od założenia miasta, ale od uzyskania praw miejskich. Potwierdzały one istnienie dużo wcześniej powstałego osiedla. Sąsiednie Niemcy przyznawały prawa swoim miastom w pierwszej połowie XII wieku, w Polsce działo się to w wieku XIII. Miasta polskie lokowane na prawie niemieckim tworzyły organizację władz miejskich, otrzymywały prawa sądownicze, prawo do posługiwania się ustaloną nazwą, herbem, pieczęcią. Nazwa pochodziła najczęściej od imienia czy nazwiska właściciela gruntu, założyciela, albo też od pierwotnej nazwy wsi. Czasem do już istniejącej nazwy, której pochodzenia nie znano, dorabiano legendę. W wielu wypadkach wizerunki na herbie i pieczęci mają też związki z legendą. W herbach polskich miast odnajdujemy jako symbole znane zwierzęta i ptaki, jak np. lew, niedźwiedź, orzeł, jaskółka, ale też i fantastyczne stwory z legend, jak Syrena czy Gryf. Związki historii miast polskich z legendą potwierdzają nasze trwanie na ziemiach polskich od czasów bajecznych. Mówią też o kontaktach cywilizacyjnych i kulturowych Polski ze światem, z dodaje miastu splendoru, upowszechnia wiedzę o nim i utwierdza ją w pamięci pokoleń. Są w Polsce miasta w legendy bogate mniej lub więcej, a także i takie, które literacko opracowanych legend jeszcze nie mają. Kalisz, choć ma wśród miast polskich najstarszą metrykę pisaną, nie może się chwalić taką ilością legend, jaką ma Kraków czy Warszawa. Kraków jako ośrodek polskiej historii i kultury, siedziba królów i pierwszego uniwersytetu jest w legendy szczególnie bogaty. One też mówią, że nie od razu Kraków to wiąże się z Rzymem, pierwszym milionowym miastem w Europie. O nim to mówiono: Roma non fuit una die – nie w jednym dniu Rzym zbudowano. Dotyczy to wszystkich miast. Powszechnie znane stwierdzenie stało się przysłowiem. Przypomina, że to, co ważne i piękne, wymaga czasu i trudu, tak jak budowanie miasta. Legenda miała ten trud sławić:Bo kto nie widział, jak spoczywałzabity smok nad Wisłą siwą,jak złotym skrzydłem piach okrywałi głowę chylił połyskliwą,ten wielce piękną rzecz ominął,którą legenda kiedyś gdy wszystkie smoki zginą,a jeden mocny będzie – człowiek.(Fragment wiersza Hanny Januszewskiej O smoku wawelskim)W pogoni za turemDzień miał się ku końcowi i myśliwskie trąby dawały znać o przygotowaniach do nocnego spoczynku w puszczy. Giedymin, wielki książę litewski, gonił jeszcze za turem. Oddalił się od towarzyszy, ci zaś rozbijali obóz i krzątali się koło wieczerzy. Jeszcze dosięgał księcia gwar obozowy i ujadanie psów, gdy nagle pęd konia zatrzymało wzgórze obrośnięte lasem i gęstym krzewem. Tur umknął w zarośla. Giedymin zsiadł z konia. Posłyszał szum strumienia, który płynął u stóp wzniesienia, pieniąc wody białą grzywą. Koń i jeździec, rozgrzani pogonią za zwierzem, ugasili pragnienie. Książę przysiadł na brzegu, starł pot z czoła i rozejrzał się wokół. Nic, tylko puszcza, ani śladu dworu, chałupy, wsi czy osiedla. Teren pagórkowaty, okolica bezludna. Wielkie zwierzę gonił na próżno. Przez chwilę wspomniał, jak kiedyś własną ręką ubił ogromnego tura na górze Świętoroha pod Wilnem. Teraz zdobycz przepadła...Nagle, szemranie stoku zagłuszyły trąby myśliwskie. Zrozumiał książę ich mowę łowiecką: „przybywaj” – głosiły. Zaniepokojeni towarzysze przywoływali go do powrotu. Zaraz też zjawił się jeździec z gotowym oszczepem, a przed nim psów sfora.– Panie, wieczerza gotowa, wracajmy – zwrócił się do księcia.– Patrz, jaki czysty, biały stok. Dobra, czysta woda, spróbuj. Można by tu dwór myśliwski zbudować, a i wieś całą. Teraz to nasze ziemie, ale na jak długo... – zamyślił się do swoich. Przy wieczerzy opowiadali o żalu za zbiegłym turem i o strumieniu, nadając mu miano Białego głosi legenda, a źródła mówią, że to Mazowszanie nazywali rzekę Białymstokiem. Z czasem, jak zamyślał Giedymin, powstała tu wieś Bielszczany Stok, a jeszcze później rzeka nazywała się Biała, jak dziś, a miasto powstałe nad nią – Białystok. Jedyną córkę, Aldonę, Giedymin oddał za żonę Kazimierzowi Wielkiemu. Zacieśniały się związki Polski z Litwą. Miasto powstałe na morenowych wzgórzach włączone zrazu do Wielkiego Księstwa Litewskiego wróciło w XVI w. do Korony Polskiej. Rozwijało się jako ośrodek pograniczny na styku różnych kultur, narodowości i wyznań. W herbie Białystok zachował i Orła Białego, i Litewską TylickaBłękitna krewNadworny lekarz Pani Krakowskiej, Jakub Michelis, znany był w całym mieście. Z jego pasji kształcenia akuszerek podśmiewali się bywalcy Podlaskiego Wersalu. Błogosławiły go kobiety z gminu, którym dyrektor założonego przez siebie Instytutu Akuszerek zawsze spieszył z pomocą. Ogarnięty pasją kształcenia adeptek tego odpowiedzialnego zawodu dbał, aby miały one nie tylko odpowiednią wiedzę, ale i serce otwarte dla każdego.„Tak i dziś, wezwany przez umyślnego posłańca do pałacu, ledwie wziął jaśnie oświeconą panią za rączkę i zabrał się do liczenia pulsu, już go jego idée fixe poniosła.– Niechaj sobie tylko Jaśnie Oświecona Pani imaginuje – co za skandal wydarzył się onegdaj w klinice przy Instytucie. Pewna adeptka uczelni, odbywająca praktykę w klinice, w jakowąś pasję popadła i jedną, excusez moi[1], położnicę zwymyślała okrutnie. Aże obawiałem się wielce, iż denerwacja zaszkodzi młodej matce.– A co z oną adeptką? – raczyła zainteresować się pani, jako że równie słynęła z cholerycznego usposobienia.– Owa? Przepędziłem z punktu – głos doktora Michelisa brzmiał niczym dzwon. – Adeptka Instytutu nie może być kłótnicą, pijaczką, pasjonatką, czy takoż rozsiewającą plotki. Lepiej jest bowiem mało, a dobrzych, niż wiele, a ladajakich wyuczonych, uczciwszy uszy, akuszerek...– Tyle ceregieli o jedną niewiastę z plebsu – zauważyła pani hetmanowa. – Zadziwiasz mnie, asan. Insza rzecz, gdyby to chodziło o delikatną damę...– Jaśnie Oświecona Pani hetmanowo – żywo replikował Michelis. – Zechciejcie mi zawierzyć – każda niewiasta wymaga w tym stanie starunku.– Być może – przyznała pani – aliści przecie nie sposób równać plebejkę nawykłą do niewygód z damą błękitnej krwi...– Jaśnie Oświecona Pani hetmanowa ma słuszność – z rewerencją skłonił się doktór. – Jako medyk wyznaję się najlepiej na różnicy, dzielącej obie te krwie. Co wiosnę wszak puszczam krew jaśnie urodzonym i prostym kmiotkom. A jakaż to różnica – zaraz Jaśnie Oświeconej dokumentnie wyłożę. Gdy lancetem nacinam żyłę dostojnika, z onej wytryskuje strumień błękitem się opalizujący...– Sam asan widzisz – rozpogodziła się sędziwa medyk ciągnął nieubłaganie dalej.– Chwileczkę. Ośmielę się jeno dodać, że oną błękitność krwie nadaje mym wysoce urodzonym pacjentom, excusez moi, tłuszcz bydlęcy. Owe szynki, udźce wołowe i baranie, kapłony i insze ptactwo, które spożywają dzień w dzień po parę razy do syta. Tymczasem na wsi omasta jest rzadkim rarytasem. Po postnym barszczu czy żurze krew wieśniacza spływa tylko pospolitą czerwienią. Voila c`est tout[2].Tu, kończąc dykteryjkę, doktor Jakub Feliks Michelis skłonił się raz jeszcze i wyszedł, pozostawiając dostojną pacjentkę w prawdziwym osłupieniu”.Taka to krąży legenda o doktorze, pożytecznym szaleńcu, opowiedziana tu przez Hannę Muszyńską-Hoffmanową. Dziś odbudowany po wojnie pałac Branickich jest siedzibą pierwszej na Podlasiu Akademii Medycznej, znanej z wysoko postawionego wydziału położniczego. Lekarze położnicy z całego kraju uzupełniają tu swoją wiedzę na kursach i konferencjach. W apartamentach Pani Krakowskiej, Izabeli Branickiej, mieści się obecnie Biblioteka Akademii Tylicka[1] Proszę wybaczyć (franc.)[2] Oto wszystko (franc.)lektura o krakowskich psach i kleparskich kotach
